CHẤN THƯƠNG MẮT DO LƯỠI CÂU
“NHÂN MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP CHẤN THƯƠNG MẮT DO LƯỠI CÂU”
Hàng năm, tại khoa Mắt Nhi – Bệnh viện Mắt TPHCM có không ít trường hợp trẻ bị chấn thương mắt do tai nạn sinh hoạt hoặc nô đùa, đa số là trẻ nhỏ, thường do sự bất cẩn của các bé hoặc do sự chủ quan của người lớn trong việc chăm nom các bé. Các tổn thương ở mắt gây ra do chấn thương rất đa dạng về hình thức và độ phức tạp, có thể từ đơn giản như bầm da mi đến phức tạp tới mức phải bỏ mắt. Gần đây, chỉ trong 3 ngày (02/11/2023 – 04/11/2023) Khoa Mắt Nhi – Bệnh viện Mắt TPHCM đã tiếp nhận và điều trị cho 3 trường hợp chấn thương mắt do lưỡi câu.
Bệnh nhi N.M.L (11 tuổi, Bình Thuận) đến khám bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh trong tình trạng mắt trái đau nhức và nhìn mờ. Theo ba của bé khai bệnh, tai nạn xảy ra bất ngờ trong lúc bé câu cá bị lưỡi câu móc vào mắt trái, ngay sau chấn thương mắt trái đau nhức và nhìn mờ, bé đi khám tại trung tâm y tế và được chuyển viện đến bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh. Tại đây, các bác sĩ ghi nhận thị lực mắt trái bé chỉ còn nhận biết được ánh sáng (ST+) (so với thị lực mắt phải là 7/10), khám thấy thủng giác mạc và có dị vật lưỡi câu xuyên giác mạc vào tiền phòng. Bé được chỉ định nhập viện khoa Mắt Nhi và chuyển phòng mổ, lấy dị vật lưỡi câu, khâu giác mạc. Sau phẫu thuật mắt yên, vết khâu kín nhưng thị lực rất kém, chỉ cải thiện lên mức cảm nhận được bàn tay có cử động hay không ở trước mắt.
Hình 1: Rách giác mạc – dị vật lưỡi câu (Nguồn: Bv mắt TPHCM)
Hình 2: Dị vật lưỡi câu được lấy ra sau phẫu thuật (Nguồn: Bv mắt TPHCM)
Bệnh nhi T.H.N.H (9 tuổi, Cần Thơ) đến khám bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh trong tình trạng mắt trái mi sưng bầm và chảy máu. Theo mẹ của bé khai bệnh, bé đang chơi ở gần nhà bị bạn làm lưỡi câu văng trúng mắt trái, ngay sau chấn thương bé đi khám tại BV nhi đồng Cần Thơ và được chuyển viện đến bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh. Tại đây, bé được đo thị lực mắt trái là 1/10, thử kính lỗ tăng lên 4/10 (thị lực thấp do tật khúc xạ – tương đương với thị lực mắt bên phải), khám thấy dị vật lưỡi câu móc vào da mi dưới, rất may mắn là nhãn cầu vẫn còn nguyên vẹn. Bé được nhập viện khoa mắt nhi và phẫu thuật lấy dị vật lưỡi câu, khâu da mi, sau mổ vết thương mi lành tốt và không ảnh hưởng thẩm mỹ cũng như thị lực của bé.
Hình 3: Rách da mi – dị vật lưỡi câu (Nguồn: Bv mắt TPHCM)
Bệnh nhi H.T.K (4 tuổi, Tiền Giang) đến khám bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh trong tình trạng mắt phải đau nhức, mẹ bé khai bé đang chơi trong nhà vô tình bị người nhà làm lưỡi câu văng trúng mắt phải, khám tại BV Tiền Giang rồi chuyển viện BV Mắt TP.HCM. Tại đây, bé được khám và chẩn đoán thủng củng mạc, viêm mủ nội nhãn do lưỡi câu quẹt trúng mắt. Bé được khâu củng mạc và tiêm kháng sinh vào nội nhãn, hiện vẫn đang nằm viện theo dõi tại khoa mắt nhi.
Trên thực tế, các tình huống chấn thương do lưỡi câu xảy ra trong quá trình giật cần câu, do bất cẩn và không kiểm soát được lực giật, gây chấn thương cho bản thân người câu và người xung quanh. Nếu lưỡi câu chỉ gây tổn thương ngoài da mi thì tiên lượng tương đối tốt, các trường hợp lưỡi câu găm sâu vào nhãn cầu gây giảm thị lực nghiêm trọng và ảnh hưởng đến cấu trúc của mắt. Khi đi câu, mọi người cần chú ý đeo kính bảo vệ mắt, chú ý tư thế và động tác câu đúng, tránh làm văng lưỡi câu vào bản thân và người xung quanh. Với các bé nhỏ chưa biết cách bảo vệ mình, người thân và người chăm sóc nên dành cho các bé một sự quan tâm cẩn thận nhất định. Khi có tai nạn do lưỡi câu xảy ra, nên cắt sợi dây cước và để nguyên lưỡi câu, không cố lấy lưỡi câu ra khỏi mắt, băng che mắt, tránh đè ép lên vết thương và đưa bé đi khám chuyên khoa mắt ngay nhằm tránh các biến chứng, hậu quả xấu về sau.
Khoa Mắt nhi – Bệnh viện mắt TPHCM
