Một nghiên cứu của tác giả Servet Cetinkaya tại Bệnh viện Turkish Red Crescent_ Thổ Nhĩ Kỳ, với mục đích khảo sát về quá trình diễn tiến của hội chứng khô mắt sau mổ đục thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco. Nghiên cứu được tiến hành trên 120 mắt của 96 bệnh nhân ( gồm 30 nam và 66 nữ) với độ tuổi trung bình là 68,5 ( từ 56 đến 83 tuổi), tại bệnh viện Turkish Red Crescent trong 1 năm, và được công bố năm 2015.
Các chỉ số đánh giá về bề mặt nhãn cầu ( OSDI) cho thấy có sự tăng lên đáng kể sau phẫu thuật nhưng sau đó phục hồi về mức độ ban đầu trước mổ trong khoảng 3 tháng sau phẫu thuật. Tình trạng bắt màu thuốc nhuộm Fluorescein rất nhiều sau phẫu thuật, tuy nhiên cũng quay về mức bình thường hoặc tốt hơn cũng sau 3 tháng. Về chỉ số đánh giá độ bền vững của nước mắt ( BUT) và tình trạng tiết nước mắt cơ bản ( thông qua xét nghiện Schirmer 1) trong 3 tháng đầu cũng thấp hơn bình thường. Tuy nhiên trong thực tế cho thấy chỉ số này cũng dần hồi phục sau 3 tháng và tác giả nhận thấy có sự tốt dần lên trong 6 tháng cho đến 1 năm sau phẫu thuật. Sau hơn 1 năm, các chỉ số này hầu như ngang bằng với mức bình thường của bệnh nhân ( sự khác biệt không nhận thấy khi dùng phép kiểm thống kê).
Để lý giải cho tình trạng này, tác giả cho rằng trong lúc phẫu thuật có làm tổn thương một nhánh thần kinh cảmgiác trên giác mạc làm giảm đi cảm giác ở giác mạc cũng như phản xạ chớp mắt. Từ đó làm giảm đi một ít phản xạ tiết nước mắt cơ bản. Đồng thời có sự tiết ra một số hóa chất gây viêm trên bề mặt cũng như trong mắt do phẫu thuật, làm ảnh hưởng ít nhiều lên các tế bào giác mạc trên bề mặt nhãn cầu, cũng như các tế bào tiết nhầy ở kết mạc mắt. Từ đó gây kích thích mắt do hiện tượng viêm và giảm nước mắt; làm mắt cảm thấy khó chịu trong gian đoạn đầu sau mổ.
Kết luận của nghiên cứu, tác giả Centikaya cho rằng, phẫu thuật Phaco có thể gây ra tình trạng khô mắt sau mổ, tuy nhiên tình trạng này sẽ phục hồi ở hầu hết các bệnh nhân trong vòng 3 tháng sau phẫu thuật.
