203

NGÀY GLAUCOMA THẾ GIỚI VÀ KẺ ĐÁNH CẮP THỊ LỰC THẦM LẶNG

Ngày thế giới phòng chống bệnh GLAUCOMA được tổ chức vào ngày 12 tháng 3 hàng năm. Ngày này được tổ chức trên toàn thế giới như một phần của tuần được dành để nâng cao nhận thức và loại bỏ mù lòa do bệnh Glaucoma.

Bệnh Glaucoma cực kỳ phổ biến và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên thế giới.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2020, số người (tuổi từ 40-80) bị glaucoma trên thế giới vào khoảng 79,6 triệu, được dự đoán tăng lên 111,8 triệu vào 2040, trong đó bệnh nhân Glaucoma người Châu Á chiếm 47%. Ở các nước phát triển, khoảng 50% số người bị bệnh Glaucoma không biết có bệnh và không đi khám. Trong khi đó, ở các nước đang phát triển, con số này có thể tăng tới 90%.

Bệnh Glaucoma dân gian thường gọi là cườm nước, thiên đầu thống hay bệnh tăng nhãn áp là tên của một số bệnh về mắt có thể gây mất thị lực do làm hư hại dây thần kinh thị giác. Thường bệnh phát triển từ từ, không gây đau đớn nên chúng ta dễ bỏ qua khi đã quá muộn. Mù do Glaucoma là không thể đảo ngược. Tuy nhiên, bệnh có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Tổn thương gây ra cho dây thần kinh thị giác do bệnh Glaucoma có thể được điều trị để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh hoặc ít nhất là làm chậm nó lại.

Yếu tố nguy cơ chính trong bệnh Glaucoma là tăng nhãn áp gây hư hại thần kinh thị giác.

Nguyên nhân hàng đầu của bệnh Glaucoma là sự tích tụ một lượng nước ( thủy dịch ) làm tăng áp lực trong mắt, khi  ( thủy dịch ) một lượng nước do mắt tiết ra – không thoát ra ngoài tự nhiên khỏi mắt.

Thông thường, khi một lượng nước thoát ra khỏi mắt và được thay thế bằng một lượng nước mới, mà mắt sản xuất liên tục. Tuy nhiên, khi có bệnh Glaucoma thì đường thoát lưu góc có gì đó không ổn, thì lượng nước tạo ra sẽ được giữ lại trong mắt, tích tụ dần sẽ làm tăng áp lực lên dây thần kinh thị giác. Các sợi dây thần kinh thị giác bắt đầu chết do áp lực tăng cao và theo thời gian, tất cả các sợi dây thần kinh đều chết, gây mù hoàn toàn và không thể đảo ngược.

Những ai có nguy cơ mắc bệnh Glaucoma?

Tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi, giới và mọi chủng tộc đều có nguy cơ mắc bệnh Glaucoma. Trong đó tỷ lệ mắc bệnh Glaucoma thường gia tăng theo tuổi: nhóm trên 40 tuổi tỉ lệ mắc bệnh là 1/200; nhóm trên 80 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh là 1/8. Nguy cơ mắc tăng gấp 10 lần nếu gia đình có người bị bệnh.

Ngoài ra nhóm yếu tố nguy cơ cao gồm người có tiền sử dùng thuốc nhóm steroid, cận thị nặng, viễn thị, có tiền căn chấn thương hay phẫu thuật mắt,…

Bệnh Glaucoma có triệu chứng gì?

Các triệu chứng của Glaucoma thường hay bị bỏ qua bao gồm nhức đầu, giảm thị lực từ từ, mờ mắt thoáng qua, cảm giác nặng mắt khi làm việc hoặc nhìn mờ như sương mù, thấy quầng xanh đỏ khi nhìn đèn…

Ở giai đoạn đầu người mắc Glaucoma có thể không có triệu chứng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, Glaucoma có thể khiến người bệnh mất đi tầm nhìn ngoại vi, giống như đang nhìn qua một ống nhòm và cuối cùng dẫn tới mất toàn bộ thị lực. Vì vậy, phát hiện bệnh sớm là điều cực kỳ quan trọng.

 

Tầm nhìn bình thường Tầm nhìn tổn thương do Glaucoma

Bệnh Glaucoma có điều trị được hay không?

Phát hiện và điều trị glaucoma sớm nhất để làm chậm sự phát triển của bệnh, hạn chế khả năng mù lòa. Tùy theo chỉ định bác sĩ nhãn khoa, các phương pháp điều trị Glaucoma bao gồm: thuốc, laser hay phẫu thuật.

Bệnh nhân Glaucoma phải tuân thủ tái khám, theo dõi, điều trị suốt đời.

Làm sao để phòng ngừa Glaucoma ?

Việc thường xuyên kiểm tra mắt định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín sẽ giúp phát hiện và ngăn ngừa bệnh Glaucoma.

Tất cả các đối tượng nguy cơ nên khám tầm soát định kì mỗi năm.

Trước 40 tuổi cần đi khám mắt định kỳ mỗi 2-4 năm một lần, từ 40-60 tuổi cần đi khám mỗi 2-3 năm và 1-2 năm đối với người trên 60 tuổi.

Điều quan trọng nhất là: càng chẩn đoán sớm, tổn thương càng ít và thị lực giữ lại được càng nhiều.

        

          Khám và tầm soát glaucoma tại Bệnh viện Mắt

Khoa Glaucoma – Bệnh viện Mắt là nơi được trang bị nhiều trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ y bác sĩ được huấn luyện, đào tạo chuyên khoa sâu trong và ngoài nước, thường xuyên hợp tác trao đổi kinh nghiệm, thông tin với các chuyên gia hàng đầu thế giới về bệnh Glaucoma. Đây là một nơi có đủ điều kiện phát hiện sớm và điều trị hiệu quả bệnh Glaucoma hiện nay.

Để loại bỏ mù lòa do bệnh Glaucoma, có một số vấn đề cần được giải quyết. Bệnh Glaucoma thường không đưa ra cảnh báo nào cho đến khi nó tiến triển nặng, nhưng những tổn thương mà nó gây ra cho thị lực vẫn tiếp diễn và có thể trở nên không thể đảo ngược. May mắn thay, đối với nhiều bệnh nhân, việc điều trị có thể ngăn chặn thiệt hại. Điều đó có nghĩa là chẩn đoán càng sớm thì càng có nhiều thị lực để cứu và người đó càng ít có khả năng bị mù. Do đó, Tuần lễ Glaucoma Thế giới nhằm mục đích cảnh báo cho mọi người trong cộng đồng rộng lớn hơn về nhu cầu kiểm tra mắt đơn giản thường xuyên, cho phép phát hiện bệnh Glaucoma sớm hơn và cứu được thị lực.

BSCKII.Trang Thanh Nghiệp- Trưởng khoa Glaucoma