Vai trò của thuốc kháng viên Non-steroide sử dụng trong phẫu thuật đục thuỷ tinh thể phương pháp Phaco

                                                                         Khoa Tổng hợp, Bệnh viện Mắt TP.HCM

-Thuốc kháng viêm Non-steroide được sử dụng để dự phòng co đồng tử trong quá trình phẫu thuật, làm giảm trường quan sát của phẫu thuật viên và tăng tai biến trong phẫu thuật.

    Năm 2017, Donnenfeld và cộng sự đã so sánh trộn 483 mcmol/l phenylephrin trong 500ml dung dịch PSS (dung dịch A) với ketorolac 89mcmol/l trong 500ml dung dịch PSS (dung dịch B). Quan sát đường kính đồng tử và mức độ đau trong quá trình phẫu thuật của bệnh nhân, nhận thấy đường kính đồng tử khi dùng dung dịch B lớn hơn, tình trạng đau cải thiện hơn có ý nghĩa thống kê. Tác giả đã kết luận dung dịch B hoặc dung dịch A + B dung nạp tốt và có tác dụng vượt trội hơn so với việc sử dụng dung dịch A trong tác dụng giãn đồng tử và giảm cảm giác đau.

Đồng tử trong phẫu thuật đục thuỷ tinh thể ( nguồn: IOLs: Choosing the best implant for cataract surgeryby 

Tác dụng của thuốc kháng viêm Non-steroide trong việc làm giảm phù hoàng điểm dạng nang trên những bệnh nhân nguy cơ thấp.

   Thuốc kháng viêm Non-Steroide (NSAIDs) sử dụng sau phẫu thuật ngoài việc kiểm soát hiện tượng viêm và đau còn có tác dụng dự phòng phù hoàng điểm dạng nang. Năm 2016, tác giả Chu và cộng sự đã nghiên cứu trên 81.984 mắt được phẫu thuật Phaco cho thấy tỉ lệ phù hoàng điẻm dạng nang dao động từ 1,17% đến 2,54% ở những bệnh nhân có nguy cơ thấp.

Tác giả Lim và cộng sự năm 2016, đã chụp cắt lớp quang học nhãn cầu (OCT- Optical Coherence Tomography) để so sánh việc sử dụng NSAIDs , NSAIDs + Steroide so với sử dụng Steroide đơn thuần trong phòng ngừa phù hoàng điểm dạng nang sau phẫu thuật Phaco, kết luận cho thấy việc sử dụng Non-Steroid, kết hợp NSAIDs + Steroid có tỉ lệ phù hoàng điểm dạng nang thấp hơn đơn trị liệu Steroid.

Hình ảnh OCT trong phù hoàng điểm dạng nang sau phẫu thuật Phaco

(nguồn: PLOS Vitreous Hyper-Reflective Dots in Optical Coherence Tomography and Cystoid Macular Edema after Uneventful Phacoemulsification Surgery)

-Tác dụng của thuốc kháng viêm Non-steroide trong việc làm giảm phù hoàng điểm dạng nang trên những bệnh nhân nguy cơ cao.

Đối với bệnh nhân có nguy cơ cao (ví dụ đái tháo đường…) Nghiên cứu của Moditahedi và cộng sự năm 2017 nghiên cứu trên 89.731 bệnh nhân đã kết luận rằng việc sử dụng NSAIDs sau phẫu thuật làm giảm tỉ lệ phù hoàng điểm dạng nang là 1.3%(có sử dụng thuốc) và 1.7% (không sử dụng thuốc) (p<0.001). Đối với bệnh nhân đái tháo đường chưa có bệnh lý hoàng điểm đái tháo đường thì tỉ lệ này là 0,7% (có sử dụng thuốc) so với 1,1% (không sử dụng thuốc) (p=0.006). Tuy nhiên khi so sánh các bệnh nhân có bệnh lý hoàng điểm đái tháo đường thì tỉ lệ này không có sự khác biệt ( 3.4% so với 3,2% , p=0.65). Tác giả kết luận việc sử dụng NSAIDs có tác dụng ngăn ngừa phù hoàng điểm dạng nang ở bệnh nhân có nguy cơ thấp hoặc bệnh nhân đái tháo đường chưa có bệnh lý hoàng điển đái tháo đường.

Hình ảnh đáy mắt bình thường và đáy mắt bệnh lý đái tháo đường (nguồn: northamptoneye)